Leer welke impact categorieën nuttig zijn en welke impact categorieën er zijn.
Impact categorieën helpen ons om uitspraken te doen over de invloed van emissies op het milieu.
Uitvoerbaar is hier een heel belangrijk aspect. Milieuwetenschappen zijn enorm complex. Dus wanneer bedrijven proberen om duurzamer te worden, moeten ze bepalen wat ze daarmee bedoelen.
Een impact categorie groepeert verschillende emissies in één effect op het milieu.
Om de impact categorieën volledig te begrijpen moeten we de basis begrijpen van Levenscyclusanalyses (LCA).
Een Levenscyclusanalyse (LCA) is de gestandaardiseerde methode om de impact van bijvoorbeeld een product op het milieu te berekenen.
In de loop van de LCA wordt een grote hoeveelheid emissiegegevens verzameld: emissies van energieproductie, het geproduceerde afval, de grondstofproductie, enz.
Deze emissies komen in verschillende vormen en formaten, omdat de uitstoot van het oogsten van grondstoffen zeer verschillend is van de uitstoot van elektriciteit.
Hier is waar de impact categorieën op hun plaats komen. Tijdens de Levenscyclus Impact Analyse (LCIA) van een LCA proberen we deze verschillende emissies te verenigen in een aantal bruikbare nummers. Dat betekent dat ze worden omgezet in één eenheid die zich vertaalt in één impact categorie.
Je bent waarschijnlijk bekend met het concept van de Key Performance Indicators, of KPI, die het succes van een bedrijf meten.
Impact categorieën kunnen dienen voor een vergelijkbare functie. Ze groeperen complexe data in toegankelijke nummers. Nummers die een concreet beeld geven van wat de impact daadwerkelijk is.
Een goed voorbeeld voor toegankelijke nummers zoals deze is de Milieukostenindicator (MKI). De MKI zet alle impact categorieën om in een monetaire waarde die kan worden vergeleken in de hele industrie.
In de volgende tabel vindt je een overzicht van de relevante impact categorieën, in welke eenheid ze worden gemeten en wat ze beschrijven. Deze zijn ontleend aan de EN15804 + A1 norm voor LCA’s in de bouwsector. Er bestaan ook andere methoden voor impact analyses, die gebruik maken van net iets verschillende categorieën. Maar de EN15804 geeft een goed algemeen overzicht.
*Belangrijk: De EN15804 is vorig jaar aangepast naar een nieuwe versie- de EN15804+A2. Door deze verandering zijn er nieuwe impact categorieën bij gekomen waarop men moet rapporteren. In Nederland moet men nu EPD’s maken volgens de A1 én A2 versie. Dit heeft ook invloed op de berekening van de MKI. Lees hier meer over de precieze veranderingen.
| Impact categorie / Indicator | Eenheid | Beschrijving |
| Opwarming van de aarde | kg CO2-eq | Indicator van de potentiële opwarming van de aarde als gevolg van emissies van broeikasgassen in de lucht |
| Uitputting van ozon | kg CFC-11-eq | Indicator van de emissies in de lucht die de vernietiging van de stratosferische ozonlaag veroorzaken |
| Verzuring van bodem en water | kg SO2-eq | Indicator van de mogelijke verzuring van bodems en water als gevolg van het vrijkomen van gassen zoals stikstofoxiden en zwaveloxiden |
| Eutrofiëring | kg PO4 3−-eq | indicator van de verrijking van het aquatisch ecosysteem met voedingselementen, als gevolg van de emissie van stikstof of fosfor die verbindingen bevat |
| Fotochemische ozon creatie | kg ethene-eq | Indicator van de uitstoot van gassen die van invloed zijn op de oprichting van fotochemische ozon in de lagere atmosfeer (smog) katalyseren door zonlicht. |
| Uitputting van abiotische middelen-elementen | kg Sb-eq | Indicator van de uitputting van natuurlijke niet-fossiele hulpbronnen |
| Uitputting van abiotische middelen – fossiele brandstoffen | MJ | Indicator van de uitputting van natuurlijke fossiele brandstoffen |
| Menselijke toxiciteit | 1,4-DCB-eq | Impact op de mens van giftige stoffen die voor het milieu worden uitgestoten (Alleen Nederlandse versie van EN15804) |
| Zoet water aquatische ecotoxiciteit | 1,4-DCB-eq | Invloed op zoetwaterorganismen van giftige stoffen die voor het milieu worden uitgestoten (Alleen Nederlandse versie van EN15804) |
| Mariene aquatische ecotoxiciteit | 1,4-DCB-eq/sup> | Impact op zeewaterorganismen van giftige stoffen die voor het milieu worden uitgestoten (Alleen Nederlandse versie van EN15804) |
| Terrestrische ecotoxiciteit | 1,4-DCB-eq | Impact op landorganismen van giftige stoffen die voor het milieu worden uitgestoten (Alleen Nederlandse versie van EN15804) |
| Waterverontreiniging | m3 | Indicator van de hoeveelheid water die nodig is om giftige elementen die in water of bodem worden uitgestoten te verdunnen (alleen Franse versie van EN15804) |
| Luchtverontreiniging | m3 | Indicator van de hoeveelheid lucht die nodig is om giftige elementen die in de lucht worden uitgestoten te verdunnen (alleen Franse versie van EN15804) |
| Impact categorie / Indicator | Eenheid | Beschrijving |
| Primaire hernieuwbare energie (materialen) | MJ | Gebruik van hernieuwbare primaire energiebronnen als grondstoffen |
| Primaire hernieuwbare energie (energie) | MJ | Gebruik van hernieuwbare primaire energie, met uitzondering van hernieuwbare primaire energiebronnen die als grondstof worden gebruikt |
| Primaire hernieuwbare energie (totaal) | MJ | Som van de twee bovenstaande waarden |
| Primaire niet-hernieuwbare energie (materialen) | MJ | Gebruik van niet-hernieuwbare primaire energiebronnen als grondstoffen |
| Primaire niet-hernieuwbare energie (energie) | MJ | Gebruik van niet-hernieuwbare primaire energie, met uitzondering van hernieuwbare primaire energiebronnen die als grondstof worden gebruikt |
| Primaire niet-hernieuwbare energie (totaal) | MJ | Som van de twee bovenstaande waarden |
| Gebruik van secundair materiaal | kg | Materiaal dat is hersteld van vroeger gebruik of uit afval dat primaire materialen vervangt |
| Gebruik van zoet water | m3 | Zoet watergebruik |
| Gebruik van hernieuwbare secundaire brandstoffen | MJ | Hernieuwbare brandstof hersteld van vroeger gebruik of uit afval dat primaire brandstoffen vervangt |
| Gebruik van niet-hernieuwbare secundaire brandstoffen | MJ | Niet-hernieuwbare brandstoffen die zijn hersteld van vroeger gebruik of van afval dat primaire brandstoffen vervangt |
| Impact categorie / Indicator | Eenheid | Beschrijving |
| Gevaarlijke afvalstoffen | kg | Gevaarlijk afval heeft een zekere mate van toxiciteit die de speciale behandeling vereist |
| Niet-gevaarlijk afval verwijderd | kg | Niet-gevaarlijk afval is niet giftig en lijkt op huishoudelijk afval. Het bestaat uit inert afval en gewoon huishoudelijk afval |
| Radioactief afval | kg | Radioactieve afvalstoffen komen voornamelijk voort uit kernenergie reactoren |
| Impact categorie / Indicator | Eenheid | Beschrijving |
| Componenten voor hergebruik | kg | Materiaal of onderdelen die de gemodelleerde systeemgrens verlaten die bestemd is voor hergebruik |
| Materialen voor recycling | kg | Materiaal dat de gemodelleerde systeemgrens verlaat die bestemd is voor recycling |
| Materialen voor energieterugwinning | kg | Materiaal dat de gemodelleerde systeemgrens verlaat die bestemd is voor gebruik in elektriciteitscentrales met gebruikmaking van secundaire brandstoffen (minimale energie-efficiëntie 60% of 65% voor installaties die na 2008 zijn geopend) |
| Energieproductie | J | Energie uit afvalverbranding en storten |
In veel gevallen is het zinvol om impact categorieën te vertalen in een samengevoegde statistiek, zodat je ze kan vergelijken.
Een populaire meeteenheid in de Nederlandse bouw & infra is the Milieukostenindicator (MKI). In ons artikel over MKI leer je hier meer over.
