Levenscyclusanalyse (LCA) – Een volledig overzicht voor beginners

Een levenscyclusanalyse (LCA) meet de milieueffecten van een product of dienst. Leer alles over LCA in ons uitgebreide overzicht.

Milieu-impact en LCA

Wat is een LCA? Wie profiteert ervan? Hoe werkt het? In deze gids krijg je een diepgaand, niet-technisch overzicht van:

  • Inzicht in levenscyclusanalyses
  • Verschillende benaderingen van LCA
  • Inzichten in praktische implementatie
  • Begunstigden van LCA

Ben je nog niet bekend met LCA?

Start hier je gratis beginnerscursus LCA

In dit artikel:

Wat is een levenscyclusanalyse (LCA)?

LCA meet de milieu-impact van een product tijdens elke fase van zijn leven – van productie tot afval (of recycling, enz.).

Maar LCA is niet eenvoudig – er zijn talloze factoren bij betrokken:

  • Welke grondstoffen waren betrokken bij het productieproces en waar komen ze vandaan? Hoe zit het met grond, zaden, kunstmest?
  • Hoe worden mijn goederen geproduceerd? Hoe zit het met verwarming, water, ventilatie?
  • Hoe zijn de goederen vervoerd? Via vrachtwagen, trein of vliegtuig?

Een duidelijk kader voor het meten van milieueffecten

Met al deze factoren wordt het snel verwarrend. Daarom biedt de levenscyclusanalyse een kader voor het meten van de milieueffecten van bijvoorbeeld een product.

Het doel van een LCA is niet alleen om gegevens te creëren, maar ook om beslissingen te vergemakkelijken. Het wordt gebruikt met een specifiek doel voor ogen, bijvoorbeeld om een product duurzamer te maken.

In deze gids doorlopen we stap voor stap het concept van een levenscyclusanalyse.

De snelle gids voor LCA

Let op: We duiken in detail in dit artikel – maar we hebben ook een beknopte engelstalige gids van 1 pagina over LCA. Als je de gratis PDF wilt ontvangen, klik dan hier (aanmelden niet nodig).

LCA quick guide

1. Wie heeft een LCA nodig? En waarom?

Voordat we het gaan hebben over hoe een LCA werkt, laten we kijken naar wie een LCA nodig heeft.

Duurzaamheid – Relevant voor iedereen?

Als je nadenkt over wie er misschien interesse heeft om meer te weten te komen over de impact van je bedrijf, kun je waarschijnlijk iedereen noemen.

HR-managers kunnen bijvoorbeeld stellen dat potentiële kandidaten het interessant vinden om meer te weten te komen over de milieu-footprint van hun toekomstige werkgever.

Maar een LCA is een zeer specifieke analyse. Het biedt de basis voor elke duurzaamheids- of MVO-strategie binnen een bedrijf, want je kan alleen beslissingen maken gebaseerd op metingen.

De volgende 4 afdelingen in jouw bedrijf kunnen onmiddellijk actie ondernemen op basis van een LCA. Vanuit onze ervaring zijn dit de gebruikers die we het vaakst zien.

Doelgroepen van een LCA

Product management / Research & Development (R&D)

Er zijn twee redenen waarom een levenscyclus beoordeling interessant kan zijn voor product management.

Reden 1: Het voldoen aan voorschriften en regelgeving.

Vaak moeten bedrijven voldoen aan bepaalde milieu regelgevingen om simpelweg zaken te kunnen blijven doen.

In sommige landen zijn er gestandaardiseerde tenders voor openbare projecten (GWW). Deze aanbestedingen vereisen dat bedrijven de milieugegevens van hun producten bekendmaken – en dat je daarvoor een levenscyclusanalyse moet uitvoeren.

Een bedrijf dat asfalt voor een openbare wegenbouwproject levert, zou bijvoorbeeld de ecologische voetafdruk van dat product moeten aanleveren om aan deze aanbesteding deel te nemen. Om aan deze voorschriften te voldoen, of het optimaliseren van bestaande producten zodat deze ook voldoen in de toekomst, kan belangrijk zijn voor het product team binnen je bedrijf.

Reden 2: Nieuwe Product Ontwikkelingen

Nieuwe producten moeten vaak zo laag mogelijk zijn als het gaat om hun uitstoot. Dit kan om vele redenen zijn – bedrijfsbeleid, regelgeving, vraag van klanten – maar vaak betekent het simpelweg: efficiënter omgaan met bedrijfsmiddelen.

Eén voorbeeld voor een LCA kan zijn dat R&D afdeling twee verschillende materialen vergelijkt en kijkt hoe deze verschillende materialen invloed hebben op het milieueffect van het eindproduct.

Supply Chain Management / Inkoop

In veel industrieën zorgt de supply chain voor meer dan 80 procent van de totale milieu-impact. Dat betekent dat sourcing van verschillende leveranciers een enorme impact kan hebben op de milieu-footprint van jouw product.

Voor supply chain managers is het kiezen van de juiste leverancier vaak een moeilijke keuze, waar veel meer factoren dan alleen de prijs een rol spelen. Een LCA kan iedereen die werkzaam is in Supply Chain Management of logistiek & inkoop, inzicht geven over de duurzaamheid van hun leveranciers.

Marketing & Sales

Meer dan 81% van de consumenten zijn van mening dat bedrijven het milieu moeten helpen verbeteren. Voor marketing en sales betekent dit dat je begrijpt hoe duurzaam jouw producten zijn – en hoe je dit aan jouw klanten kunt communiceren.

Een levenscyclusanalyse is de meest cruciale stap in dat proces. Zo kun je namelijk op basis van de gegenereerde inzichten zien waar je al een voorsprong hebt op je concurrenten – en waar je bedrijf kansen kan benutten om te verduurzamen.

Uitvoerend Niveau & Strategisch Management

Chief Sustainability Officers zijn nog steeds een relatief nieuwe positie. Maar meer en meer bedrijven begrijpen dat duurzaamheid geen onderwerp is dat kan worden opgelost met eenvoudige greenwashing. Om strategische keuzes te maken over hoe een bedrijf een positiever effect op het milieu kan hebben, is buy-in van het hoogste niveau belangrijk. Daarom moet elke LCA bruikbare inzichten opleveren voor het topmanagement niveau.

Met een LCA bekijk je producten vanuit een breder gezichtspunt, wat meestal inzichten creëert die een andere analyse zou kunnen missen.

Een levenscyclusanalyse is de meest cruciale stap in dat proces. Op basis van de gegenereerde inzichten kun je zien waar je al een voorsprong op je concurrenten- en waar jouw bedrijf kansen kan benutten om duurzamer te worden.

2. De Productlevenscyclus

Als we de levenscyclus van een product willen beoordelen, moeten we eerst definiëren waaruit die levenscyclus bestaat.

5 Stappen van de productlevenscyclus: van Cradle tot Grave

Hieronder zullen we ingaan op verschillende concepten van de productlevenscyclus, maar in het algemeen bestaat de productlevenscyclus uit vijf fasen:

  1. Extractie van grondstoffen
  2. Productie & Verwerking
  3. Transport
  4. Gebruik & Retail
  5. Afvalverwerking

Verschillende levenscyclusmodellen

Op basis van de stadia waarin je geïnteresseerd bent of waarover je gegevens beschikbaar hebt, kun je ervoor kiezen om fasen weg te laten. Er zijn meestal 4 modellen voor de levenscyclus van een product die je kunt kiezen voor je LCA.

Cradle-to-grave

Wanneer je de impact van een product langs de 5 stappen van de levenscyclus van een product analyseert, wordt dit van wieg tot graf (eng.: cradle-to-grave) genoemd. De wieg is het ontstaan van het product met de herkomst van de grondstoffen, het graf is de verwijdering van het product. Transport wordt genoemd als stap 3, maar kan in werkelijkheid tussen alle stappen plaatsvinden.

Cradle-to-gate

Cradle-to-gate beoordeelt een product alleen tot het de fabriekspoort verlaat voordat het naar de consument wordt getransporteerd. Dit betekent dat de gebruiks- en verwijderingsfase buiten beschouwing worden gelaten. Cradle-to-gate-analyse kan de complexiteit van een LCA aanzienlijk verminderen en dus sneller inzichten opleveren, vooral over interne processen. Cradle-to-gate-beoordelingen waren gebruikelijk in milieuproductverklaringen (EPD’s) volgens EN15804+A1, maar EN15804+A2 vereist nu een cradle-to-grave-benadering. Milieuproductverklaringen zijn gestandaardiseerde certificeringen van een levenscyclusanalyse, die meestal worden gebruikt om de impactgegevens van bedrijf tot bedrijf te verifiëren.

Cradle-to-Cradle

Cradle-to-cradle is een concept dat vaak wordt genoemd binnen de circulaire economie. Het is een variatie van cradle-to-grave, het uitwisselen van de afvalfase met een recyclingproces dat het herbruikbaar maakt voor een ander product- in wezen “het sluiten van de lus”. Daarom wordt het ook wel closed-loop recycling genoemd.

Gate-to-gate

De term Gate-to-gate wordt soms gebruikt in een productlevenscyclus met veel waardetoevoegende processen in de stappen in het midden van de levenscyclus.

Om de complexiteit van de LCA beoordeling te verminderen, wordt slechts één proces met toegevoegde waarde in de productieketen beoordeeld. Deze beoordelingen kunnen later aan elkaar worden gekoppeld om een levenscyclusbeoordeling op een groter niveau te voltooien.

 

Er zijn nog twee andere concepten die worden gebruikt voor speciale doeleinden.

Well-To-Wheel

Well-to-Wheel wordt gebruikt voor de levenscyclusanalyse van transport en voertuigen. Omdat er veel stappen zijn tussen – de “well-to-tank” en “tank-to-Wheel”, is deze aanpak preciezer in het berekenen en het toewijzen van broeikasgassen en energieverbruik voor de verschillende stadia in een levenscyclus.

Economische Input-Output Levencyclusanalyse

De EIO-LCA voegt industrie data samen om zo impact data te genereren voor specifieke sectoren.

Deze industrie gemiddelden worden soms gebruikt wanneer er geen exacte gegevens beschikbaar zijn – ze geven geen exact beeld van de impact, maar helpen om de gaten in de analyse te vullen.

Echter, is een EIO-LCA niet precies genoeg om op productniveau valide keuzes te maken.

Milieueffectbeoordeling

Milieueffectrapportage is een analyse die vaak wordt uitgevoerd in de publieke sector, om te kijken naar de mogelijke impact van een nieuwbouwproject. Deze analyse verschilt echter sterk van een LCA.

3. De 4 fases van een levenscyclusanalyse

De fases van een levenscyclusanalyse worden gedefinieerd in de ISO-normen 14040 en 14044.

Een levenscyclusanalyse bestaat uit 4 stappen:

  1. Definitie van Doel en Omvang
  2. Inventaris Analyse
  3. Impact Beoordeling
  4. Interpretatie

Infographic LCA - 4 phases

Zoals je ziet in de afbeelding, zijn de verschillende stappen van elkaar afhankelijk.

 

Bovendien kan de interpretatiefase van een LCA naast de andere fasen plaatsvinden, zelfs als de beoordeling nog niet is afgerond.

Vooral wanneer een levenscyclusanalyse complexer wordt, helpt het voortdurend interpreteren van de resultaten om de analyse te optimaliseren naarmate het proces vordert. Soms moet je teruggaan naar eerdere fasen om nieuwe bevindingen te implementeren, die dan doorsijpelen naar de volgende fasen – daarom wordt LCA beschouwd als een iteratief proces.

Fase 1: Definitie van Doel en Omvang

LCA-proces: fase 1-definitie van doel & Scope

In de eerste fase van onze Levenscyclusanalyse bekijken we wat we precies willen analyseren – en hoe diep we willen gaan met onze analyse.

Het bepalen van onze doelstelling en de omvang van de LCA dient 3 zeer belangrijke functies:

1. Wat gaan we beoordelen en waarom?

Hier definieer je je “functionele eenheid” – het exacte, gekwantificeerde product of de dienst die je gaat beoordelen.

Formuleer waarom je de LCA wilt doen: wat is je doel ermee? Is dat het beschikbaar hebben van milieu-informatie van je product, wil je je product meer duurzaam maken of volg je alleen maar regelgeving? Er zijn veel mogelijke redenen en de meeste zijn geldig. Zet ze op papier, dat helpt je om je LCA-strategie op te stellen met een duidelijk doel voor ogen.

2. Hoe uitgebreid gaan we beoordelen?

De waardeketen kan heel diep gaan. Elke input in onze functionele eenheid wordt zelf ergens geproduceerd, met andere inputs die ergens anders worden geproduceerd, enz. We moeten beslissen hoeveel primaire gegevens we willen verzamelen, en vanaf welk niveau van diepte we achtergrondgegevens zullen gebruiken. Dit is een uiterst belangrijke stap. Want een analyse kan – in theorie – nooit helemaal af zijn.

Ook beslissen we over een levenscyclusmodel voor onze beoordeling – gaan we kijken naar het verwerkings- en recyclingpotentieel aan het einde van de levenscyclus (van wieg tot graf of van wieg tot wieg), of kijken we alleen naar de gevolgen voor de productie (van wieg tot poort)?

3. Welke richtlijnen en methoden zullen we volgen?

We willen bijvoorbeeld een Environmental Product Declaration (EPD ) genereren voor een van onze producten. Als dat het doel is, moeten we onze beoordeling baseren op de methoden die worden vereist door politieke instanties, bijvoorbeeld het ministerie van Bouw.

Als we onze producten willen vergelijken met andere producten in onze branche of milieulabels willen krijgen, moeten we misschien de LCA-norm van een bepaalde branche volgen.
Ook moeten we beslissen op welke impactcategorieën we onze beoordeling willen richten en welke beoordelingsmethode (LCIA) we willen gebruiken.

Recapitulatie: 1. Stap van een LCA – doel en reikwijdte

Het doel en de reikwijdte van een LCA bepalen betekent definiëren wat we willen analyseren, hoe we het willen analyseren en hoe ver we willen gaan met onze analyse.

Levenscyclusanalyse-doel en reikwijdte

Voorbeeld van levenscyclusbeoordeling: doel en reikwijdte

Om te laten zien hoe een LCA er in de praktijk uit kan zien, gebruiken we het voorbeeld van een eenvoudig T-shirt. Hoewel een T-shirt op zichzelf een relatief eenvoudig product is, moet je toch rekening houden met een aantal zaken om een goede Levenscyclusanalyse te maken. We hebben een T-Shirt LCA gemodelleerd in Mobius, onze eigen Product Environmental Footprint software oplossing.

Het doel en de omvang van de analyse van een T-shirt kan als volgt worden samengevat:

  • Het doel is om het T-shirt te verduurzamen door uitstoot tijdens de levenscyclus te verminderen. Een ander doel is om het efficiënter te produceren door de processen te stroomlijnen.
  • We zullen kijken naar het T-shirt als geheel, hierbij analyseren we de milieu-impact van de volledige levencyclus (cradle to grave). We kijken naar de CO₂-uitstoot veroorzaakt door één T-shirt.

In deze video modelleren we een eenvoudige product LCA van een T-shirt in Mobius, onze eigen Product Environmental Footprint tool.

Fase 2: Levenscyclusinventarisatie

De Levenscyclusinventarisatie (LCI) kijkt naar de milieu-inputs en outputs van een product of dienst. In wezen is het de dataverzamelingsfase van onze LCA.

Vergelijk het als verschillende emmers:

In fase 1 hebben we de emmers gedefinieerd waarin we onze gegevens willen zetten, in fase 2 vullen we deze emmers.

Het doel is het kwantificeren van de milieu-inputs en outputs – dit betekent dat we alles meten dat in en uit het systeem stroomt (wat we in fase 1 hebben gedefinieerd).

Wat kunnen deze in- en outputs zijn?

  • Grondstoffen of middelen
  • Verschillende soorten energie
  • Water
  • Emissies in de lucht, het land of het watergebruik per stof

Nu kan deze analyse enorm lastig zijn – omdat de productieprocessen en de supply chain natuurlijk vaak uiterst complexe constructies zijn.

Daarom kan de Levenscyclusinventarisatie fase van de Levenscyclusanalyse niet alleen veel tijd in beslag nemen, maar vaak ook het meeste werk zijn binnen een LCA.

Hoe worden de gegevens voor de Levenscyclusinventarisatie verzameld?

Levenscyclusanalyses worden vandaag de dag uitgevoerd door professionals die uitgebreid zijn opgeleid in de normen en standaarden die bepalen hoe een LCA eruit moet zien. Later in deze gids zullen we dieper ingaan op deze normen. Echter, met software oplossingen zoals onze product footprint tools Mobius en Helix, kan iedereen een LCA uitvoeren.

Een groot deel van de gegevens voor de LCA is al beschikbaar, bijvoorbeeld in je elektriciteits – of waterrekening. Maar dat zijn natuurlijk niet alle gegevens die we nodig hebben.

In dit stadium worden daarom de gegevens verzameld door middel van dataverzamelingsoverzichten. Deze bladen verzamelen kwantitatieve gegevens op bedrijfsniveau, procesniveau en productniveau. Indien er kwalitatieve gegevens nodig zijn, kunnen vragenlijsten worden gebruikt. De data overzichten worden ingevuld door de stakeholders in het bedrijf die toegang hebben tot de nodige gegevens.

Indien specifieke data niet beschikbaar is, moet er soms gebruik worden gemaakt van industrie gemiddelden. Dit worden secundaire gegevens genoemd. Je kunt meer lezen over primaire en secundaire gegevens in onze blog.

Een methode om deze gemiddelden te berekenen, is bijvoorbeeld een economische input-output levenscyclusanalyse die we eerder beschreven. In andere gevallen, zijn de gemiddelden samengevoegde gegevens die zijn verzameld door brancheorganisaties, financiële instellingen, NGO’s of marktonderzoeksorganisaties.

Modellering van de LCI: Inventarisatie Flow Modellen

Het verzamelen van de input en output gegevens binnen een lijst of tabel kan snel leiden tot verwarring. Bovendien zou het ook kunnen leiden tot het verliezen van belangrijke context- en dat is zonde.

Daarom wordt de Levenscyclusinventarisatie meestal geïllustreerd met een flow model.

Het flow model laat duidelijk het systeem en de eenheid zien die we analyseren; ook wel de inputs en outputs. De gegevens binnen het model moeten worden verzameld voor alle activiteiten in het kader van onze Levenscyclusanalyse.

Life Cycle Inventarisatie Flow Model

 

Levenscyclusanalyse Voorbeeld: Flow model

Een T-shirt bestaat uit stof dat aan elkaar genaaid wordt voor het eindproduct. De stof zelf gaat ook door verschillende behandelingsprocessen. Dit is hoe het bovenstaande flow model eruit ziet in Mobius (je kunt toegang krijgen tot het volledige model door u aan te melden voor de 14-daagse gratis proefversie van Mobius, onze LCA-software). Klik om de afbeelding te vergroten!

Mobius - Life Cycle Assessment Flow Chart

En als we het bekijken in een structureel boomdiagram, is dit hoe de levenscyclusinventarisatie van een T-shirt eruit ziet.

LCI-structuurweergave

Recap: Fase 2 van een LCA: Levenscyclusinventarisatie

De LCI is de data verzamelings fase van een levenscyclusanalyse. Wij verzamelen de gegevens en modelleren het tot input-output flows.

Nu we de gegevens hebben verzameld, is het tijd om deze toe te wijzen in de volgende fase: de Levenscyclus Impact Analyse (LCIA).

Fase 3: Levenscycluseffectanalyse

LCA levenscyclus effectbeoordeling LCIA

Tot nu toe hebben we in fase 1 gedefinieerd wat we willen meten en hoe we dit willen verzamelen. Vervolgens hebben we de gegevens verzameld en gestructureerd in fase 2.

In fase 3 evalueren we hoe belangrijk de effecten zijn. Dit is gebaseerd op basis van onze Levenscyclusinventarisatie stromen uit fase 2.

Er zijn 3 belangrijke taken in deze stap.

Taak 1: Selectie van indicatoren en modellen

In fase 1 van onze LCA hebben we onze impact categorieën gedefinieerd op basis van onze doelen. Aan de hand van Impact categorieën ga je jouw impact meten. Je kan hierdoor bijvoorbeeld de impact van je producten op klimaatverandering meten in CO₂-equivalent.

Laten we de impact categorieën iets preciezer definiëren.

Er is een overvloed van impact categorieën om uit te kiezen. Afhankelijk van het doel en de omvang van de analyse, kunnen er verschillende categorieën van toepassing zijn. De volgende impact categorieën zijn de meest voorkomende:

Veel voorkomende Impact Categorieën
  • Menselijke toxiciteit
  • Klimaatverandering (Global Warming Potential – GWP)
  • Ecotoxiciteit
  • Verzuring
  • Eutrofiëring
Waarom zijn sommige impact categorieën gemeten in “equivalenten”?

Sommige impact categorieën worden gemeten in equivalenten, vaak gezien als een kleine zaak, bijvoorbeeld CO₂-e voor CO₂-equivalent.

Dit komt omdat verschillende emissies bijdragen aan dezelfde impact categorie.

Zo wordt bijvoorbeeld klimaatverandering of het opwarmingspotentieel (GWP) gemeten in CO₂-equivalenten. Dat betekent niet dat alleen CO₂ bijdraagt aan de opwarming van de aarde, want bijvoorbeeld ook methaan en lachgas spelen daar een rol.

Maar om alle gassen in één indicator te kunnen consolideren, worden alle andere gassen omgezet in CO₂-equivalenten.

Voorbeeld

1kg CO₂ = 1kg CO₂-equivalent

1kg methaan (CH4) = 25kg CO₂-equivalent

1kg Lachgas (N2O) = 298kg CO₂-equivalent

Door het toekennen van een equivalent, kunnen we de verschillende emissies met elkaar vergelijken – net als wanneer je verschillende valuta’s wil vergelijken.

Echter, neemt de berekening van de equivalenten niet plaats tot stap 3 in onze impact analyse. Eerst moeten we kiezen uit de impact categorieën die relevant zijn voor onze algehele analyse.

Taak 2: Classificatie

In deze stap van onze levenscyclus impact beoordeling, sorteren we onze Life Cycle Inventory en wijzen we deze toe aan onze gedefinieerde impact categorieën.

Taak 3: Impact Meting

In de laatste stap van onze impact analyse berekenen we eindelijk al onze equivalenten. We vatten ze samen in de totale impact categoriën.

Categorie Totalen kunnen er als volgt uitzien:

  • Milieukosten indicator (MKI) in EURO (of andere valuta’s)
  • Global Warming Potential (CO₂-equivalent in kg)
  • Ozonlaagaantasting (CFC-11-equivalent in kg)
  • Verzuring (SO2-equivalent in kg)
  • Vermesting (PO4-3-equivalent in kg)
  • Fotochemische oxidantvorming (etheen-equivalent in kg)
  • Uitputting van abiotische grondstoffen (niet-fossiel) (SB-equivalent in kg)
  • Humaan-toxicologische effecten (1, 4-DB-equivalent in kg)
  • Ecotoxicologische effecten, aquatisch (zoet water) (1, 4-DB-equivalent in kg)
  • Ecotoxologische effecten, aquatisch (zeewater) (1,4-DB-equivalent in kg)
  • Ecotoxicologische effecten, terrestisch (1,4-DB-equivalent in kg)

Voorbeeld van levenscyclusbeoordeling

Nu we weten wat we willen meten- hoe ziet de impact van het T-Shirt er dan uit? Laten we ons voorbeeld in Mobius nog eens bekijken. In dit voorbeeld hebben we besloten om de voetafdruk van ons T-shirt te meten in CO₂-equivalent, dat ook wel “Global Warming Potential” wordt genoemd, kort GWP. Je ziet dat veel van de impact van het T-shirt afkomstig is van elektriciteit.

Mobius Life Cycle Assessment Product Footprint

Maar hoeveel impact komt er eigenlijk van elektriciteit? Mobius stelt ons in staat om een ander beeld van onze resultaten te kiezen, en in de vlakke weergave zijn onze resultaten mooi samengevat.

Plat uitzicht in Mobius

Nu kunnen we zien dat bijna 50% van de CO₂ footprint van ons T-shirt eigenlijk afkomstig is van de elektriciteit die we gebruiken om het te produceren. Slechts ongeveer 18% komt uit de katoenvezels.

Laten we onze resultaten interpreteren.

Phase 4: Interpretatie van onze Levenscyclusanalyse

LCA-interpretatie

Zoals eerder vermeld, kunnen we onze resultaten altijd tussentijds interpreteren.

Dit betekent dat de interpretatie van de LCA niet noodzakelijkerwijs aan het einde hoeft te gebeuren.

Maar met alle gegevens op een rijtje, kunnen we de meest betrouwbare conclusies en aanbevelingen maken.

Dit moet nog steeds voorzichtig gebeuren – alleen omdat drie lager is dan vier, betekent het niet dat dit automatisch het betere alternatief is. Onze resultaten moeten in context worden geplaatst om het totaalplaatje goed te kunnen analyseren.

Wat we willen interpreteren is ook gedefinieerd in de ISO-normen die de Levenscyclusanalyse definiëren.

Volgens ISO 14044:2006 moet de interpretatie van een Levenscyclusanalyse bestaan uit:

  • Belangrijke problemen identificeren op basis van onze LCI (Levenscyclusinventarisatie)-en LCIA (Levenscycluseffectanalyse)-fase
  • Evaluatie van het onderzoek zelf, hoe volledig het is, of het op een fijnzinnige en consistente manier is uitgevoerd.
  • Conclusies, beperkingen en aanbevelingen

Wat betekent dit precies?

Dit betekent dat we ervoor moeten zorgen dat we nauwkeurige gegevens hebben verzameld en de juiste metingen en analyses hebben uitgevoerd. Alleen dan kunnen we aanbevelingen doen – anders zouden we letterlijk “naar de conclusies springen”!

Welke conclusies kunnen we trekken uit onze beoordeling?

Dit is het leukste deel van onze beoordeling.

We begonnen deze hele LCA taak met het vooraf definiëren van onze doelen.

Nadat we heel wat inzicht in ons product of dienst hebben gecreëerd, kunnen we dan ook de conclusies trekken, zoals:

  • Hoe hoog zijn de emissies van het product of de dienst?
  • Hoe verhoudt het zich tot andere producten in onze portfolio?
  • Wat zijn de grootste stappen die we kunnen zetten om de impact van ons product te verminderen?
  • Kunnen we efficiënter produceren?

Levenscyclusanalyse Voorbeeld: Interpretatie

Herinner je ons T-shirt voorbeeld nog?

Mobius heeft ons laten zien dat de grootste impact- namelijk bijna 50%- komt van de elektriciteit die wordt gebruikt in de productie. Op basis hiervan, kunnen we nu betere beslissingen nemen. We kunnen bijvoorbeeld proberen de hoeveelheid elektriciteit die nodig is in de productie te verminderen, of over te schakelen naar groene energie. Dit is potentieel veel gemakkelijker dan, bijvoorbeeld, het verwisselen van de katoen die we gebruiken.

In Mobius zie je nog veel meer voorbeelden van de Levenscyclusanalyse van een T-shirt. We hebben voorgemodelleerde T-shirts met verschillende materialen en kleuren waar jij een kijkje bij kan nemen! Probeer Mobius gratis.

4. LCA-normen en de juridische situatie – een beknopt overzicht

ISO en andere normen zijn absoluut noodzakelijk.

Maar, de normen in detail doornemen kan bijzonder technisch en tijdrovend zijn. Om onze gids compleet te maken, zullen we daarom snel uitleggen wat de individuele ISO-normen inhouden.

ISO 14000: Normen voor Milieubeheer

De ISO 14000 milieubeheernormen zijn een familie van normen.

Deze normen bepalen hoe bedrijven en organisaties hun milieuverantwoordelijkheden moeten beheren.

De volgende normen behoren, zoals de aantallen laten zien, bij deze familie. LCA-software en eventuele milieubeheer software moeten voldoen aan deze standaarden, net als ons eigen Environmental Intelligence Platform.

  • ISO 14001: Milieu Management Systeem: ISO 14001 definieert de criteria waaraan milieubeheersystemen moeten voldoen. Het zorgt ervoor dat de milieu-impacts worden gemeten en verbeterd.
  • ISO 14021: Milieu Claims en Labels: De ISO 14021 bepaalt hoe specifieke milieuclaims moeten zijn en hoe deze moeten worden geformuleerd en gedocumenteerd.
  • ISO 14040:2006: Levenscyclusanalyse Framework: ISO 14040:2006 definieerde de principes en kader van een levenscyclusbeoordeling. Veel delen van dit artikel zijn gebaseerd op de ISO 14040:2006.
  • ISO 14044: De Update: De ISO 14044 verving eerdere versies van ISO 14041 naar ISO 14043.
  • ISO 14067: Kwantificeren van Co2-Footprint: De ISO 14067 definieert hoe de CO2-footprint van producten wordt gekwantificeerd tijdens een levenscyclusanalyse.
  • ISO 50001: Efficiënt Energiebeheer: ISO 50001 definieert energie management systemen.

 

EN 15804+A2: Europese norm voor Milieuproductverklaring (EPD) in de bouw industrie

EN 15804+A2 definieert de opzet van milieuproductverklaringen in de bouwsector. De NMD Beoordelingsmethode is een speciale versie van deze standaard voor de Nederlandse markt en introduceert de milieukostenindicator (MKI) die wordt gebruikt bij Nederlandse aanbestedingen in de bouw.

PAS 2050 & GHG Protocol – CO2 Footprinting

PAS 2050 en het GHG-protocol zijn onderling gerelateerde normen om de uitstoot van broeikasgassen (eng.: greenhouse gases, GHG) te definiëren en te meten. Het GHG-protocol wordt gebruikt om de GHG-voetafdruk van organisaties te bepalen, maar het is geen LCA-norm. Hoewel LCA een belangrijke input kan zijn voor het GHG-protocol, vormen producten slechts een deel van de voetafdruk van een bedrijf. Aan de andere kant heeft LCA een bredere focus dan alleen broeikasgasemissies.

GRI data framework milieu

Het Global Reporting Initiative biedt een kader voor transparante LCA-, broeikasgas- en duurzaamheidsrapportage.

Europese richtlijn Energie-Efficiëntie (EED)

De Europese richtlijn voor Energie-Efficiëntie is “een reeks bindende maatregelen om de EU te helpen haar doelstelling van 20% energie-efficiëntie tegen 2020 te bereiken. Volgens de richtlijn zijn alle EU-landen verplicht om energie efficiënter te gebruiken in alle stadia van de energieketen, van productie tot eindverbruik.”

PEF (Product Environmental footprint) en OEF (organisatie Environmental footprint)

PEF en OEF zijn momenteel in ontwikkeling. Met PEF en OEF wil de Europese Commissie de methodologie voor de berekening van de ecologische voetafdruk van producten en organisaties harmoniseren. Het systeem is al enkele jaren in ontwikkeling en zal uiteindelijk een gestandaardiseerde effectbeoordelingsmethode bieden, een database met LCA-gegevens en berekeningsregels voor verschillende industriële sectoren (PEFCRs).

5. LCA: Kritiek

Nu hebben we vastgesteld hoe milieubeheer in het algemeen- en levenscyclusanalyses in het bijzonder- worden gestandaardiseerd.

Er zijn echter ook enkele punten van kritiek op het concept van LCA, die het vermelden waard zijn.

Systeem Denken en Beperkte Grenzen

LCA’s zoeken naar verbeteringen in bestaande producten. Maar op grotere schaal zijn deze verbeteringen vaak slechts klein – één bedrijf zou bijvoorbeeld een duurzamere grondstof voor één product kunnen kiezen, wanneer in werkelijkheid de leveringsketen van een volledig ander product het grootste effect maakt.

Daarom hebben we Ecochain Helix gecreëerd. Onze op Activity-based footprinting aanpak creëert een footprint voor complete productielocaties en maak tegelijkertijd LCA’s van al uw producten. Dit stelt bedrijven in staat om hotspots te vinden in hun milieu-impact op bedrijfs- en productniveau – en deze efficiënter te verminderen. Het is ook veel dynamischer dan een traditionele LCA – wanneer één aspect in de keten verandert, worden alle gegevens dynamisch bijgewerkt.

Gemiddelden en voorbeelden in plaats van feitelijke gegevens

Vaak vertrouwen LCA’s op de industrie gemiddelden als gevolg van een gebrek aan feitelijke gegevens. Dit wordt bekritiseerd als onjuist gebruik van data. Lees hier meer over deze zorg .

Sociale implicaties ontbreken

Een LCA neemt geen sociale implicaties mee. Sociale aspecten zijn echter vaak verbonden met de milieuaspecten van duurzaamheid. Dit wordt niet meegenomen in een LCA. Echter, is de sociale LCA momenteel in ontwikkeling.

6. Software en tools voor levenscyclusanalyse (LCA)

LCA’s kunnen erg technisch zijn en lange berekeningen vergen. En natuurlijk kunnen hulpmiddelen en softwareoplossingen dit gemakkelijker maken. We hebben hier een overzicht gemaakt van LCA-tools . Wij geloven echter dat LCA-tools nog steeds niet zo toegankelijk zijn voor bedrijven als ze zouden moeten zijn. Daarom hebben we onze eigen twee product footprint tools ontwikkeld: Helix & Mobius.

Ecochain Helix: 100 LCA’s. In één keer.

Ecochain Helix is onze efficiënte bulk footprint tool. In plaats van het berekenen van een enkele LCA per keer, stelt Ecochain Helix productiebedrijven in staat om LCA’s te berekenen van hun volledige product portfolio en (meerdere) productielocaties – in een keer. Gebaseerd op de input- en outputstromen van uw bedrijf.

Vraag hier een gratis Helix demo aan.

Ecochain Mobius: Meet & Ontwerp duurzamere producten.

Ecochain Mobius is onze eenvoudige product footprint tool. Hiermee kunt u de voetafdruk van uw product meten – in slechts 15 minuten. Mobius past het beste als u duurzaam productontwerp wilt omarmen in uw bedrijf. Krijg toegang tot ‘s werelds grootste database met milieueffecten voor informatie over elk materiaal, ingrediënt of onderdeel. Test alternatieve materialen en ontwerpen en vergelijk uw product met de industrienormen.

Snel, gemakkelijk, geloofwaardig. Probeer het zelf – Probeer Mobius nu 14 dagen gratis uit.

Begin zelf met LCA. Vandaag nog.

Bedankt voor het lezen van onze complete beginnersgids voor levenscyclusanalyses. We hopen dat u nu beter begrijpt hoe LCA werkt en hoe het u kan helpen. Als u meer wilt leren en aan de slag wilt met LCA in uw bedrijf, hebben we een gratis beginnerscursus LCA ontwikkeld .

Ecochain helpt bedrijven om hun milieugegevens om te zetten in zakelijke kansen. Met onze LCA software kunnen bedrijven de ecologische voetafdruk van hun producten meten, begrijpen en claimen. Efficiënt en toegankelijk.

Begin vandaag nog met LCA! Lees meer over hoe je een LCA uitvoert.

Author
Zazala Quist

Hi, I'm Zazala - former content writer at Ecochain. My goal: make difficult sustainability concepts - understandable to all.

All posts by Zazala