Levenscyclusanalyse (LCA) – Een Volledig Overzicht voor Beginners

Wat is een LCA? Wie profiteert ervan? Hoe werkt het?
In deze gids krijg je een diepgaand, niet-technisch overzicht van wat een levenscyclusanalyse werkelijk is, de verschillende benaderingen ervan, hoe het in de praktijk werkt en wie er baat bij kan hebben.

Wat je zult vinden in dit artikel

Wat is de milieu impact die een object heeft op de wereld?

Dit is, in een notendop, de vraag die een levenscyclusanalyse probeert te beantwoorden.

Je hebt je dit zelf waarschijnlijk wel eens afgevraagd- bijvoorbeeld in de supermarkt:

Hoe milieuvriendelijk waren de producten die ik net hebt gekocht? Moet ik de tomaten uit Nederland of uit Spanje pakken?

Het beantwoorden van deze vraag is niet gemakkelijk. Er zijn talloze factoren die ermee te maken hebben:

• Welke grondstoffen waren betrokken bij het productieproces en waar komen ze vandaan? Hoe zit het met grond, zaden, kunstmest?
• Hoe worden mijn goederen geproduceerd? Hoe zit het met verwarming, water, ventilatie?
• Hoe zijn de goederen vervoerd? Via vrachtwagen, spoor of vliegtuig?

Dit kan snel heel verwarrend worden. We weten namelijk niet welke factoren we nodig hebben om een kijkje te nemen voor een volledige milieu-footprint analyse.

Daarom maakt een LCA gebruik van een bepaald kader waarin de impact van, bijvoorbeeld een product, wordt gemeten.

En daar blijft het niet bij:

Het doel van een LCA is niet alleen om data te creëren, maar ook om besluitvorming te faciliteren. Daarom is het altijd ontworpen met een specifiek doel in het achterhoofd, bijvoorbeeld om een product duurzamer te maken.

In deze handleiding zullen we stap voor stap door het concept van een levenscyclusanalyse gaan.

We zullen een kijkje nemen in de beredenering achter een LCA en waarom we het überhaupt moeten doen.

We zullen ook bespreken voor wie een LCA relevant is en wie ervan kunnen profiteren.

1. Wie heeft een LCA nodig? En waarom?

Voordat we het gaan hebben over hoe een LCA werkt, laten we kijken naar wie een LCA nodig heeft.

Duurzaamheid – Relevant voor iedereen?

Als je nadenkt over wie er misschien interesse heeft om meer te weten te komen over de impact van je bedrijf, kun je waarschijnlijk iedereen noemen.

HR-managers kunnen bijvoorbeeld stellen dat potentiële kandidaten het interessant vinden om meer te weten te komen over de milieu-footprint van hun toekomstige werkgever.

Maar een LCA is een zeer specifieke analyse. Het biedt de basis voor elke duurzaamheids- of MVO-strategie binnen een bedrijf, want je kan alleen beslissingen maken op dingen die je daadwerkelijk hebt gemeten.

De volgende 4 afdelingen in jouw bedrijf kunnen onmiddellijk actie ondernemen op basis van een LCA. Vanuit onze ervaring zijn dit de gebruikers die we het vaakst zien.

Product management / Research & Development (R&D)

Er zijn twee redenen waarom een levenscyclus beoordeling interessant kan zijn voor product management.

Reden 1: Het voldoen aan voorschriften en regelgeving.

Vaak moeten bedrijven voldoen aan bepaalde milieu regelgevingen om simpelweg zaken te kunnen blijven doen.

In sommige landen zijn er gestandaardiseerde tenders voor openbare projecten (GWW). Deze aanbestedingen vereisen dat bedrijven de milieugegevens van hun producten bekendmaken – en dat je daarvoor een levenscyclusanalyse moet uitvoeren.

Een bedrijf dat asfalt voor een openbare wegenbouwproject levert, zou bijvoorbeeld de ecologische voetafdruk van dat product moeten aanleveren om aan deze aanbesteding deel te nemen. Om aan deze voorschriften te voldoen, of het optimaliseren van bestaande producten zodat deze ook voldoen in de toekomst, kan belangrijk zijn voor het product team binnen je bedrijf.

Reden 2: Nieuwe Product Ontwikkelingen

Nieuwe producten moeten vaak zo laag mogelijk zijn als het gaat om hun uitstoot. Dit kan om vele redenen zijn – bedrijfsbeleid, regelgeving, vraag van klanten – maar vaak betekent het simpelweg: efficiënter omgaan met bedrijfsmiddelen.

Eén voorbeeld voor een LCA kan zijn dat R&D afdeling twee verschillende materialen vergelijkt en kijkt hoe deze verschillende materialen invloed hebben op het milieueffect van het eindproduct.

Supply Chain Management / Inkoop

In veel industrieën zorgt de supply chain voor meer dan 80 procent van de totale milieu-impact.

Dat betekent dat sourcing van verschillende leveranciers een enorme impact kan hebben op de milieu-footprint van jouw product.

Voor supply chain managers is het kiezen van de juiste leverancier vaak een moeilijke keuze, waar veel meer factoren dan alleen de prijs een rol spelen. Een LCA kan iedereen die werkzaam is in Supply Chain Management of logistiek & inkoop, inzicht geven over de duurzaamheid van hun leveranciers.

Marketing & Sales

Meer dan 81% van de consumenten zijn van mening dat bedrijven het milieu moeten helpen verbeteren.

Voor marketing en sales betekent dit dat je begrijpt hoe duurzaam jouw producten zijn – en hoe je dit aan jouw klanten kunt communiceren.

Een levenscyclusanalyse is de meest cruciale stap in dat proces. Zo kun je namelijk op basis van de gegenereerde inzichten zien waar je al een voorsprong hebt op je concurrenten – en waar je bedrijf kansen kan benutten om te verduurzamen.

Uitvoerend Niveau & Strategisch Management

Chief Sustainability Officers zijn nog steeds een relatief nieuwe positie. Maar meer en meer bedrijven begrijpen dat duurzaamheid geen onderwerp is dat kan worden opgelost met eenvoudige greenwashing.

Om strategische maken over hoe een bedrijf een positiever effect op het milieu kan hebben, is buy-in van het hoogste niveau belangrijk. Daarom moet elke LCA bruikbare inzichten opleveren voor het topmanagement niveau.

Omdat een LCA producten vanuit een breder gezichtspunt bekijkt, creëert het meestal inzichten die een andere analyse zou kunnen missen.

Voor marketing en sales betekent dit dat je begrijpt hoe duurzaam jouw producten zijn – en hoe je dit aan jouw klanten kunt communiceren.

Een levenscyclusanalyse is de meest cruciale stap in dat proces. Op basis van de gegenereerde inzichten kun je zien waar je al een voorsprong op je concurrenten- en waar jouw bedrijf kansen kan benutten om duurzamer te worden.

Recap: Voor wie is een LCA interessant?

Product management / Research & Development:
1. Voldoen aan de Regelgeving 2. Nieuwe duurzame producten ontwikkelen

Supply Chain Management & Inkoop
Het vinden van betere leveranciers

Marketing & Sales
Neem actie op de vraag van de klant naar duurzaamheid

Uitvoerend Niveau & Strategisch Management
Duurzaamheid integreren in het gehele bedrijf

Side-note: Duurzaamheid klinkt vaak als een abstracte constructie. In werkelijkheid kan duurzamer zijn simpelweg betekenen dat je minder energie verbruikt, materialen recyclet of processen stroomlijnt – allemaal acties die grote hoeveelheden geld kunnen besparen, onmiddellijk de bottom line verhogen en een bedrijf minder afhankelijk maken.

Voordat we in alle stappen van het proces van een LCA duiken, kijken we eerst naar wat de levenscyclus van een product nou precies inhoud.

2. De Productlevenscyclus

Als we de levenscyclus van een product willen beoordelen, moeten we eerst definiëren waaruit die levenscyclus bestaat.

5 Stappen van de productlevenscyclus: van Cradle To Grave

Hieronder zullen we ingaan op verschillende concepten van de productlevenscyclus, maar in het algemeen bestaat de productlevenscyclus uit vijf fasen:

1. Extractie van grondstoffen
2. Productie & Verwerking
3. Transport
4. Gebruik & Retail
5. Afvalverwerking

Dit wordt ook wel cradle to grave genoemd, waarbij cradle staat voor het ontstaan van het product en de bevoorrading van de grondstoffen die hiervoor nodig zijn, en grave staat voor de laatste fase van het product; namelijk wanneer het afval wordt- of wordt verwijderd. Transport wordt hier genoemd als stap 3, maar kan in werkelijkheid plaatsvinden tussen alle stappen.

Er zijn echter ook andere concepten van de levenscyclus van het product.

De Cradle-to-Gate

Cradle-to-Gate beoordeelt een product alleen tot het moment dat het de fabriekspoorten verlaat, dus voordat het naar de retailer en consument wordt vervoerd.

Dit betekent dat de gebruiks- en afvalfase hier niet in worden meegenomen. Cradle-to-gate analyse kan de complexiteit van een LCA aanzienlijk verminderen en zo sneller inzichten creëren, vooral over interne processen. Cradle-to-Gate beoordelingen worden vaak gebruikt voor environmental product declarations (EPD).

Environmental Product Declaration (EPD)

EPDs zijngestandaardiseerde certificeringen van een levenscyclusanalyse, meestal gebruikt om de impact gegevens van business to business te verifiëren.

Cradle-to-Cradle

Cradle-to-cradle is een concept dat vaak wordt genoemd binnen de circulaire economie. Het is een variatie van cradle-to-grave, het uitwisselen van de afvalfase met een recyclingproces dat het herbruikbaar maakt voor een ander product- in wezen “het sluiten van de lus”. Daarom wordt het ook wel closed-loop recycling genoemd.

Gate-to-gate

De term Gate-to-gate wordt soms gebruikt in een productlevenscyclus met veel waardetoevoegende processen in de stappen in het midden van de levenscyclus.

Om de complexiteit van de LCA beoordeling te verminderen, wordt slechts één proces met toegevoegde waarde in de productieketen beoordeeld. Deze beoordelingen kunnen later aan elkaar worden gekoppeld om een levenscyclusbeoordeling op een groter niveau te voltooien.

Er zijn nog twee andere concepten die worden gebruikt voor speciale doeleinden.

Well-To-Wheel

Well-to-Wheel wordt gebruikt voor de levenscyclusanalyse van transport en voertuigen. Omdat er veel stappen zijn tussen – de “well-to-tank” en “tank-to-Wheel”, is deze aanpak preciezer in het berekenen en het toewijzen van broeikasgassen en energieverbruik voor de verschillende stadia in een levenscyclus.

Economische Input-Output Levencyclusanalyse (EIO-LCA)

De EIO-LCA voegt industrie data samen om zo impact data te genereren voor specifieke sectoren.

Deze industrie gemiddelden worden soms gebruikt wanneer er geen exacte gegevens beschikbaar zijn – ze geven geen exact beeld van de impact, maar helpen om de gaten in de analyse te vullen.

Echter, is een EIO-LCA niet precies genoeg om op productniveau valide keuzes te maken.

Milieueffectbeoordeling

Milieueffectrapportage is een analyse die vaak wordt uitgevoerd in de publieke sector, om te kijken naar de mogelijke impact van een nieuwbouwproject.

Andere modellen zijn Cradle-to-Gate, Cradle-to-Cradle, Gate-to-Gate, Well-to-Wheel, en de economische input-output levenscyclusanalyse.

Nu we de verschillen tussen LCA-varianten hebben begrepen, kunnen we dieper ingaan op de daadwerkelijke fases van een LCA.

3. De 4 fases van een levenscyclusanalyse

De fases van een levenscyclusanalyse worden gedefinieerd in de ISO-normen 14040 en 14044.

Een levenscyclusanalyse bestaat uit 4 stappen:

1. Definitie van Doel en Omvang
2. Inventaris Analyse
3. Impact Beoordeling
4. Interpretatie

Zoals je ziet in de afbeelding, zijn de verschillende stappen van elkaar afhankelijk.

Ook is het zo dat je een LCA al deels kan interpreteren wanneer hij nog niet volledig is afgerond.

Met name wanneer een levenscyclusanalyse complexer wordt, helpt het continu interpreteren van de resultaten de analyse te optimaliseren naarmate het proces verder gaat.

Fase 1: Definitie van Doel en Omvang

In de eerste fase van onze Levenscyclusanalyse bekijken we wat we precies willen analyseren – en hoe diep we willen gaan met onze analyse.

Het bepalen van onze doelstelling en de omvang van de LCA dient drie zeer belangrijke functies:

1. Wat gaan we beoordelen?

Betreft het een product? Zo ja, welk deel van het product zullen we beoordelen (de functionele eenheid)?

2. Welk systeem zullen we gebruiken voor het beoordelen ?

Dit definieert onze productlevenscyclus, evenals de implicaties die we zullen analyseren. Ook moeten we beslissen op welke impactcategorieën we onze beoordeling willen richten.

We zouden bijvoorbeeld willen een milieu product verklaring voor een van onze producten te genereren. Wanneer dat het doel is, moeten we onze beoordeling ontwikkelen rondom de methoden die de overheidsinstellingen nodig hebben, bijvoorbeeld het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.

3. Wat gaan we niet beoordelen?

De waardeketen kan heel diep gaan.

Echter, kan het bereiken van een bepaalde diepgang mogelijk niet interessant zijn voor onze analyse. We zouden bijvoorbeeld kunnen besluiten, dat we de details van de voorvormen van onze grondstoffen niet diepgaand zullen analyseren. Ook de sociale implicaties van de eenheid die we beoordelen, zijn misschien niet relevant.

Dit is een uiterst belangrijke stap, want een analyse kan -in theorie- nooit volledig afgewerkt worden. Moeten we bijvoorbeeld ook kijken naar de implicaties van het oogsten van een grondstof voor de de familie van de werknemer die het heeft geoogst?

Voorbeeld van levenscyclusbeoordeling

Om te laten zien hoe een LCA er in de praktijk uit kan zien, gebruiken we het voorbeeld van een eenvoudig T-shirt. Hoewel een T-shirt op zichzelf een relatief eenvoudig product is, moet je toch rekening houden met een aantal zaken om een goede Levenscyclusanalyse te maken. We hebben onze T-Shirt LCA gemodelleerd in Mobius, onze eigen Product Environmental Footprint software oplossing.

Het doel en de omvang van de analyse van een T-shirt kan als volgt worden samengevat:

• Het doel is om het T-shirt te verduurzamen door uitstoot tijdens de levenscyclus te verminderen. Een ander doel is om het efficiënter te produceren door de processen te stroomlijnen.
• We zullen kijken naar het T-shirt als geheel, hierbij analyseren we de milieu-impact van de volledige levencyclus (cradle to grave). We kijken naar de CO₂-uitstoot veroorzaakt door één T-shirt.

https://www.youtube.com/watch?v=KYZT7Kwr9cg&t=4s

In deze video modelleren we een eenvoudige product LCA van een T-shirt in Mobius, onze eigen Product Environmental Footprint tool.

Recap: 1. Stap van een LCA – Doel en bereik

Het definiëren van de doelstelling en de omvang van een LCA betekent; het bepalen van wat we willen analyseren, hoe we het willen analyseren, en hoe ver we willen gaan met onze analyse.

Fase 2: Levenscyclusinventarisatie

De Levenscyclusinventarisatie (LCI) kijkt naar de milieu-inputs en outputs van een product of dienst. In wezen is het de dataverzamelingsfase van onze LCA.

Vergelijk het als verschillende emmers:

In fase 1 hebben we de emmers gedefinieerd waarin we onze gegevens willen zetten, in fase 2 vullen we deze emmers.

Het doel is het kwantificeren van de milieu-inputs en outputs – dit betekent dat we alles meten dat in en uit het systeem stroomt (wat we in fase 1 hebben gedefinieerd).

Wat kunnen deze in- en outputs zijn?

– Grondstoffen of middelen

– Verschillende soorten energie

– Water

– Emissies in de lucht, het land of het watergebruik per stof

Nu kan deze analyse enorm lastig zijn – omdat de productieprocessen en de supply chain natuurlijk vaak uiterst complexe constructies zijn.

Daarom kan de Levenscyclusinventarisatie fase van de Levenscyclusanalyse niet alleen veel tijd in beslag nemen, maar vaak ook het meeste werk zijn binnen een LCA.

Hoe worden de gegevens voor de Levenscyclusinventarisatie verzameld?

Levenscyclusanalyses worden vandaag de dag uitgevoerd door professionals die uitgebreid zijn opgeleid in de normen en standaarden die bepalen hoe een LCA eruit moet zien. Later in deze gids zullen we dieper ingaan op deze normen. Echter, met software oplossingen zoals onze Environmental Intelligence Platform, kan iedereen een LCA uit te voeren.

Een groot deel van de gegevens voor de LCA is al beschikbaar, bijvoorbeeld in je elektriciteits – of waterrekening. Maar dat zijn natuurlijk niet alle gegevens die we nodig hebben.

In dit stadium worden daarom de gegevens verzameld door middel van dataverzamelingsoverzichten. Deze bladen verzamelen kwantitatieve gegevens op bedrijfsniveau, procesniveau en productniveau. Indien er kwalitatieve gegevens nodig zijn, kunnen vragenlijsten worden gebruikt. De data overzichten worden ingevuld door de stakeholders in het bedrijf die toegang hebben tot de nodige gegevens.

Indien specifieke data niet beschikbaar is, moet er soms gebruik worden gemaakt van industrie gemiddelden.

Een methode om deze gemiddelden te berekenen, is bijvoorbeeld een economische input-output levenscyclusanalyse die we eerder beschreven. In andere gevallen, zijn de gemiddelden samengevoegde gegevens die zijn verzameld door brancheorganisaties, financiële instellingen, NGO’s of marktonderzoeksorganisaties.

Modellering van de LCI: Inventarisatie Flow Modellen

Het verzamelen van de input en output gegevens binnen een lijst of tabel kan snel leiden tot verwarring.

Bovendien zou het ook kunnen leiden tot het verliezen van belangrijke context- en dat is zonde.

Daarom wordt de Levenscyclusinventarisatie meestal geïllustreerd met een flow model.

 

Het flow model laat duidelijk het systeem en de eenheid zien die we analyseren; ook wel de inputs en outputs.

De gegevens binnen het model moeten worden verzameld voor alle activiteiten in het kader van onze Levenscyclusanalyse.

Levenscyclusanalyse Voorbeeld:

Een T-shirt bestaat uit stof dat aan elkaar genaaid wordt voor het eindproduct. De stof zelf gaat ook door verschillende behandelingsprocessen. Dit is hoe het bovenstaande flow model eruit ziet in Mobius (je kunt toegang krijgen tot het volledige model door je gratisaan te melden voor Mobius, onze LCA software). Klik om de afbeelding te vergroten!

 

En als we het bekijken in een structureel boomdiagram, is dit hoe de levenscyclusinventarisatie van een T-shirt eruit ziet.

Recap: Fase 2 van een LCA: Levenscyclusinventarisatie

De LCI is de data verzamelings fase van een levenscyclusanalyse. Wij verzamelen de gegevens en modelleren het tot input-output flows.

Nu we de gegevens hebben verzameld, is het tijd om deze toe te wijzen in de volgende fase: de Levenscyclus Impact Analyse (LCIA).

Fase 3: Levenscycluseffectanalyse

Tot nu toe hebben we in fase 1 gedefinieerd wat we willen meten en hoe we dit willen verzamelen. Vervolgens hebben we de gegevens verzameld en gestructureerd in fase 2.

In fase 3 evalueren we hoe belangrijk de effecten zijn. Dit is gebaseerd op basis van onze Levenscyclusinventarisatie stromen uit fase 2.

Er zijn 3 belangrijke taken in deze stap.

Taak 1: Selectie van indicatoren en modellen

In fase 1 van onze LCA hebben we onze impact categorieën gedefinieerd op basis van onze doelen. Aan de hand van Impact categorieën ga je jouw impact meten. Je kan hierdoor bijvoorbeeld de impact van je producten op klimaatverandering meten in CO₂-equivalent.

Laten we de impact categorieën iets preciezer definiëren.

Er is een overvloed van impact categorieën om uit te kiezen. Afhankelijk van het doel en de omvang van de analyse, kunnen er verschillende categorieën van toepassing zijn.

De volgende impact categorieën zijn de meest voorkomende.

Waarom zijn sommige impact categorieën gemeten in “equivalenten”?

Sommige impact categorieën worden gemeten in equivalenten, vaak gezien als een kleine zaak, bijvoorbeeld CO₂-e voor CO₂-equivalent.

Dit komt omdat verschillende emissies bijdragen aan dezelfde impact categorie.

Zo wordt bijvoorbeeld klimaatverandering of het opwarmingspotentieel (GWP) gemeten in CO₂-equivalenten. Dat betekent niet dat alleen CO₂ bijdraagt aan de opwarming van de aarde, want bijvoorbeeld ook methaan en lachgas spelen daar een rol.

Maar om alle gassen in één indicator te kunnen consolideren, worden alle andere gassen omgezet in CO₂-equivalenten.

Voorbeeld

1kg CO₂ = 1kg CO₂-equivalent

1kg methaan (CH4) = 25kg CO₂-equivalent

1kg Lachgas (N2O) = 298kg CO₂-equivalent

Door het toekennen van een equivalent, kunnen we de verschillende emissies met elkaar vergelijken – net als wanneer je verschillende valuta’s wil vergelijken.

Echter, neemt de berekening van de equivalenten niet plaats tot stap 3 in onze impact analyse. Eerst moeten we kiezen uit de impact categorieën die relevant zijn voor onze algehele analyse.

Veel voorkomende Impact Categorieën

• Menselijke toxiciteit
• Klimaatverandering (Global Warming Potential – GWP)
• Ecotoxiciteit
• Verzuring
• Eutrofiëring

Taak 2: Classificatie

In deze stap van onze levenscyclus impact beoordeling, sorteren we onze Life Cycle Inventory en wijzen we deze toe aan onze gedefinieerde impact categorieën.

Taak 3: Impact Meting

In de laatste stap van onze impact analyse berekenen we eindelijk al onze equivalenten. We vatten ze samen in de totale impact categoriën.

Categorie Totalen kunnen er als volgt uitzien:

• Milieukosten indicator (MKI) in EURO (of andere valuta’s)
• Global Warming Potential (CO₂-equivalent in kg)
• Ozonlaagaantasting (CFC-11-equivalent in kg)
• Verzuring (SO2-equivalent in kg)
• Vermesting (PO4-3-equivalent in kg)
• Fotochemische oxidantvorming (etheen-equivalent in kg)
• Uitputting van abiotische grondstoffen (niet-fossiel) (SB-equivalent in kg)
• Humaan-toxicologische effecten (1, 4-DB-equivalent in kg)
• Ecotoxicologische effecten, aquatisch (zoet water) (1, 4-DB-equivalent in kg)
• Ecotoxologische effecten, aquatisch (zeewater) (1,4-DB-equivalent in kg)
• Ecotoxicologische effecten, terrestisch (1,4-DB-equivalent in kg)

Voorbeeld van levenscyclusbeoordeling

Nu we weten wat we willen meten- hoe ziet de impact van het T-Shirt er dan uit? Laten we ons voorbeeld in Mobius nog eens bekijken. In dit voorbeeld hebben we besloten om de voetafdruk van ons T-shirt te meten in CO₂-equivalent, dat ook wel “Global Warming Potential” wordt genoemd, kort GWP. Je ziet dat veel van de impact van het T-shirt afkomstig is van elektriciteit.

 

Maar hoeveel impact komt er eigenlijk van elektriciteit? Mobius stelt ons in staat om een ander beeld van onze resultaten te kiezen, en in de vlakke weergave zijn onze resultaten mooi samengevat.

 

Nu kunnen we zien dat bijna 50% van de CO₂ footprint van ons T-shirt eigenlijk afkomstig is van de elektriciteit die we gebruiken om het te produceren. Slechts ongeveer 18% komt uit de katoenvezels.

Laten we onze resultaten interpreteren.

Phase 4: Interpretatie van onze Levenscyclusanalyse

Zoals eerder vermeld, kunnen we onze resultaten altijd tussentijds interpreteren.

Dit betekent dat de interpretatie van de LCA niet noodzakelijkerwijs aan het einde hoeft te gebeuren.

Maar met alle gegevens op een rijtje, kunnen we de meest betrouwbare conclusies en aanbevelingen maken.

Dit moet nog steeds voorzichtig gebeuren – alleen omdat drie lager is dan vier, betekent het niet dat dit automatisch het betere alternatief is. Onze resultaten moeten in context worden geplaatst om het totaalplaatje goed te kunnen analyseren.

Wat we willen interpreteren is ook gedefinieerd in de ISO-normen die de Levenscyclusanalyse definiëren.

Volgens ISO 14044:2006 moet de interpretatie van een Levenscyclusanalyse bestaan uit:

• Belangrijke problemen identificeren op basis van onze LCI (Levenscyclusinventarisatie)-en LCIA (Levenscycluseffectanalyse)-fase
• Evaluatie van het onderzoek zelf, hoe volledig het is, of het op een fijnzinnige en consistente manier is uitgevoerd.
• Conclusies, beperkingen en aanbevelingen

Wat betekent dit precies?

Dit betekent dat we ervoor moeten zorgen dat we nauwkeurige gegevens hebben verzameld en de juiste metingen en analyses hebben uitgevoerd. Alleen dan kunnen we aanbevelingen doen – anders zouden we letterlijk “naar de conclusies springen”!

Welke conclusies kunnen we trekken uit onze beoordeling?

Dit is het leukste deel van onze beoordeling.

We begonnen deze hele LCA taak met het vooraf definiëren van onze doelen.

Nadat we heel wat inzicht in ons product of dienst hebben gecreëerd, kunnen we dan ook de conclusies trekken, zoals:

• Hoe hoog zijn de emissies van het product of de dienst?
• Hoe verhoudt het zich tot andere producten in onze portfolio?
• Wat zijn de grootste stappen die we kunnen zetten om de impact van ons product te verminderen?
• Kunnen we efficiënter produceren?

Levenscyclusanalyse Voorbeeld:

Herinner je ons T-shirt voorbeeld nog?

Mobius heeft ons laten zien dat de grootste impact- namelijk bijna 50%- komt van de elektriciteit die wordt gebruikt in de productie. Op basis hiervan, kunnen we nu betere beslissingen nemen. We kunnen bijvoorbeeld proberen de hoeveelheid elektriciteit die nodig is in de productie te verminderen, of over te schakelen naar groene energie. Dit is potentieel veel gemakkelijker dan, bijvoorbeeld, het verwisselen van de katoen die we gebruiken.

In Mobius zie je nog veel meer voorbeelden van de Levenscyclusanalyse van een T-shirt. We hebben voorgemodelleerde T-shirts met verschillende materialen en kleuren waar jij een kijkje bij kan nemen! Probeer Mobius gratis.

Software & Tools voor Levenscyclusanalyses (LCA)

LCA’s kunnen zeer technische en lange berekeningen zijn. En natuurlijk kunnen tools en softwareoplossingen dit gemakkelijker maken. We hebben een overzicht gemaakt van LCA Tools in een andere post.

We moeten nu onderhand een vrij diepgaand begrip hebben van wat een LCA doet, waarom we het uitvoeren – en hoe we dit doen.

In het volgende hoofdstuk, werpen we een vluchtige blik op de regelgeving en technische normen die bepalen hoe een levenscyclusanalyse moet worden uitgevoerd.

4. LCA-normen en de juridische situatie – een beknopt overzicht

ISO en andere normen zijn absoluut noodzakelijk.

Maar, de normen in detail doornemen kan bijzonder technisch en tijdrovend zijn. Om onze gids compleet te maken, zullen we daarom snel uitleggen wat de individuele ISO-normen inhouden.

ISO 14000: Normen voor Milieubeheer

De ISO 14000 milieubeheernormen zijn een familie van normen.

Deze normen bepalen hoe bedrijven en organisaties hun milieuverantwoordelijkheden moeten beheren.

De volgende normen behoren, zoals de aantallen laten zien, bij deze familie. LCA-software en eventuele milieubeheer software moeten voldoen aan deze standaarden, net als ons eigen Environmental Intelligence Platform.

ISO 14001: Milieu Management Systeem

ISO 14001 definieert de criteria waaraan milieubeheersystemen moeten voldoen. Het zorgt ervoor dat de milieu-impacts worden gemeten en verbeterd.

ISO 14021: Milieu Claims en Labels

De ISO 14021 bepaalt hoe specifieke milieuclaims moeten zijn en hoe deze moeten worden geformuleerd en gedocumenteerd.

ISO 14040:2006: Levenscyclusanalyse Framework

ISO 14040:2006 definieerde de principes en kader van een levenscyclusbeoordeling. Veel delen van dit artikel zijn gebaseerd op de ISO 14040:2006.

ISO 14044: De Update

De ISO 14044 verving eerdere versies van ISO 14041 naar ISO 14043.

ISO 14067: Kwantificeren van Co2-Footprint

De ISO 14067 definieert hoe de CO2-footprint van producten wordt gekwantificeerd tijdens een levenscyclusanalyse.

ISO 50001: Efficiënt Energiebeheer

ISO 50001 definieert energie management systemen.

EN 15804: Europese norm voor Milieuproductverklaring (EPD) in de bouw industrie

EN 15804 definieert de opzet van milieuproductverklaringen in de bouwsector.

PAS 2050 & GHG Protocol – Co2 Footprinting

PAS 2050 en het GHG-protocol zijn normen voor het definiëren en meten van emissies.

Levenscyclusaccounting en Rapportage Standaard

Deze standaard bepaalt hoe de levenscyclus kan worden verantwoord en gerapporteerd.

GRI data framework milieu

Het Global Reporting Initiative biedt een kader om de milieu-impact van bedrijven en hun toeleveringsketen te beoordelen.

Europese richtlijn Energie-Efficiëntie (EED)

De Europese richtlijn voor Energie-Efficiëntie is “een reeks bindende maatregelen om de EU te helpen haar doelstelling van 20% energie-efficiëntie tegen 2020 te bereiken. Volgens de richtlijn zijn alle EU-landen verplicht om energie efficiënter te gebruiken in alle stadia van de energieketen, van productie tot eindverbruik.”

Nu hebben we vastgesteld hoe milieubeheer in het algemeen- en levenscyclusanalyses in het bijzonder- worden gestandaardiseerd.

Er zijn echter ook enkele punten van kritiek op het concept van LCA, die het vermelden waard zijn.

PEF (Product Environmental footprint) en OEF (organisatie Environmental footprint)

PEF en OEF zijn momenteel in ontwikkeling. Met PEF en OEF wil de Europese Commissie de methodologie voor de berekening van de ecologische voetafdruk van producten en organisaties harmoniseren. Het systeem is al enkele jaren in ontwikkeling en zal uiteindelijk een gestandaardiseerde effectbeoordelingsmethode bieden, een database met LCA-gegevens en berekeningsregels voor verschillende industriële sectoren (PEFCRs).

PEF en OEF zal voortbouwen op een groot aantal van de normen en standaarden zoals hierboven vermeld.

5. LCA: Kritiek

De volgende problemen worden soms naar boven gebracht wanneer we het hebben over levenscyclusanalyses.

Systeem Denken en Beperkte Grenzen

LCA’s zoeken naar verbeteringen in bestaande producten. Maar op grotere schaal zijn deze verbeteringen vaak slechts klein – één bedrijf zou bijvoorbeeld een duurzamere grondstof voor één product kunnen kiezen, wanneer in werkelijkheid de leveringsketen van een volledig ander product het grootste effect maakt.

Daarom hebben we Ecochain gecreëerd. Onze op Activity-based footprinting aanpak creëert een footprint voor het hele bedrijf, maar kan ook levenscyclusanalyses maken op productniveau. Dit stelt bedrijven in staat hotspots te vinden in hun milieu-impact – en deze efficiënter te verminderen. Ook is het veel dynamischer dan een traditionele LCA- wanneer een aspect in de keten verandert, worden alle gegevens dynamisch bijgewerkt.

Gemiddelden en voorbeelden in plaats van feitelijke gegevens

Vaak vertrouwen LCA’s op de industrie gemiddelden als gevolg van een gebrek aan feitelijke gegevens. Dit wordt bekritiseerd als onjuist gebruik van data.

Sociale implicaties ontbreken

Een LCA neemt geen sociale implicaties mee. Sociale aspecten zijn echter vaak verbonden met de milieuaspecten van duurzaamheid. Dit wordt niet meegenomen in een LCA. Echter, is de sociale LCA momenteel in ontwikkeling.

6. Environmental Intelligence VS LCA: Activity-based Footprinting

LCA-software: Waar je op moet letten

De traditionele LCA-software is gebouwd om één footprint tegelijk te meten. Hoewel dit een geweldig business model is voor externe consultants, is het qua gebruik voor bedrijven beperkt.

En dit is de reden waarom:

Een traditionele LCA wordt uitgevoerd met een extern team van LCA consultants. Ze genereren een aantal nuttige inzichten en presenteren een rapport aan het eind van de analyse.

Maar als het bedrijf dan begint met de uitvoering van de aanbevelingen, de analyse wordt in wezen nutteloos.

Activity-based Footprinting: één LCA voor jouw hele bedrijf

Activity-based Footprinting is een nieuwe benadering van levenscyclusanalyses. In plaats van één LCA per keer te berekenen, kunnen bedrijven op deze manier de volledige footprint van hun bedrijf berekenen- tot op productniveau.

Dit betekent dat in plaats van één product per LCA-onderzoek, je met Activity-based Footprinting honderden LCA’s tegelijk kunt maken.

 

Bedankt voor het lezen van onze complete gids voor levenscyclusanalyses. We hopen dat deze gids je geholpen heeft om een dieper inzicht te krijgen op het gebied van LCA’s.

Ecochain helpt bedrijven om hun milieugegevens om te zetten in zakelijke kansen. Ons Environmental Intelligence Platform stelt bedrijven in staat hun milieu-footprint te meten en te begrijpen, zodat ze hun uitstoot kunnen verminderen, productiviteit verhogen en strategische milieu keuzes kunnen maken.

Wil je aan de slag met Life Cycle Assessments met Ecochain? Plan jouw demo vandaag in!